Ζητήματα Περιβάλλοντος και Ποιοτικός τουρισμός

ΥΠΟΒΑΘΜΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΑΣ  

ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΡΟΔΟ

Η αναστροφή του αρνητικού οικονομικού κλίματος που  χειροτέρεψε ραγδαία με την παγκόσμια  κρίση και τις στρεβλές πολιτικές των Ελληνικών κυβερνήσεων πρέπει να προέλθει από την  αναβάθμιση της «βιομηχανίας»  των νησιών μας δηλ. του τουρισμού και μάλιστα του ποιοτικού τουρισμού.   Σ΄αυτό πιστεύουμε ότι τουλάχιστον οι περισσότεροι  συμφωνούμε. Όμως τι  έχουμε κάνει μέχρι σήμερα για να βελτιώσουμε την εικόνα και την  ποιότητα του τουριστικού μας προϊόντος και γενικά των τουριστικών  υπηρεσιών, δημοσίων και ιδιωτικών, ώστε η Ρόδος να γίνει ελκυστικότερη και πιο ανταγωνιστική έναντι άλλων  προορισμών;  Ας παρατηρήσουμε με τα μάτια κάποιου επισκέπτη μας ποιές εικόνες θα αντικρύσει όταν έρθει στη Ρόδο, ποιές εμπειρίες θα ζήσει και τι  εντυπώσεις θα αποκομίσει  από την παραμονή του στο νησί:

 

1.  Πόλη της Ρόδου

Η πόλη μας τα τελευταία χρόνια έχει πάρα πολλά σοβαρά προβλήματα. Καταρχάς δεν μπορεί κάποιος να κυκλοφορήσει άνετα μέσα στην πόλη είτε πεζός είτε με αυτοκίνητο λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης και τού χάους που επικρατεί κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Με δυσκολία θα μπορέσει να επισκεφθεί την Παλιά Πόλη και να περπατήσει άνετα σε πολλά σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Τα περισσότερα πεζοδρόμια έχουν  είναι στενά, η βατότητα τους είναι δύσκολη και σε πολλά σημεία  είναι επικίνδυνα με εξοχές, τρύπες και κακοτεχνίες, άλλα καταλαμβάνονται από παρκαρισμένα αυτοκίνητα ή από  διάφορα  αντικείμενα που εμποδίζουν τους πεζούς. Σε λίγα μόνον από αυτά υπάρχουν ράμπες για τα αναπηρικά καροτσάκια. Τα δένδρα στα πεζοδρόμια είναι  κουτσουρεμένα και συνήθως απότιστα. Σε πολλά σημεία των πεζοδρομίων απουσιάζουν τα δένδρα  λόγω κοπής. Οι περισσότεροι κοινόχρηστοι χώροι είναι κατειλημμένοι από πρόχειρα παγκάκια, τραπεζάκια, παράνομες αλουμινένιες κατασκευές, παράγκες και κάθε είδους. Η καθαριότητα ελλιπής και οι κάδοι των σκουπιδιών όπου υπάρχουν  είναι σκόρπιοι εδώ κι΄ εκεί βρώμικοι ή ξεχειλίζουν από σκουπίδια σκορπώντας δυσάρεστες μυρωδιές. Η ηχορύπανση είναι έντονη σε πολλά σημεία της Πόλης με αποτέλεσμα να απωθεί τον επισκέπτη μακριά από το κέντρο.

 

2. Το πράσινο

Το αστικό πράσινο βρίσκεται σε κακή κατάσταση. Πολλά  πάρκα δεν έχουν περιφράξεις μερικά  χρησιμοποιούνται για πάρκινγκ, άλλα έχουν διάφορες κακόγουστες κατασκευές, τα φυτά είναι αδύναμα  και χωρίς φροντίδα (κλάδεμα, ανανέωση),  τα παγκάκια απουσιάζουν και όπου υπάρχουν είναι φθαρμένα και αφρόντιστα. Το πότισμα τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ένα πρόβλημα. Οι ιβίσκοι έχουν σχεδόν εξαφανισθεί από τα παρτέρια του Μανδρακιού.

 

3. Το οδικό δίκτυο του νησιού    

Οι κύριοι άξονες του οδικού μας δικτύου ειδικά φέτος έχουν τα χάλια τους.  Η ολοκλήρωση των έργων διαπλάτυνσης του δρόμου από το Φαληράκι και μετά καθυστερεί. Αυτό  δυσκολεύει αφάνταστα τους οδηγούς και εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για ατυχήματα κυρίως τις βραδινές ώρες. Οι εργασίες αυτές  πρέπει πολύ σύντομα  να τελειώσουν. Οι νησίδες και τα πρανή του οδικού δικτύου  σε πολλά σημεία είναι γεμάτα με σκουπίδια ή μπάζα. Οι φυτεύσεις είναι ελάχιστες. Εάν υπήρχαν  θα μπορούσαν  να βελτιώσουν την εικόνα των δρόμων οπτικά. Στις οδικές σημάνσεις επικρατεί ένα «αλαλούμ»  ενώ οι διαφημιστικές πινακίδες και οι γιγαντοαφίσες στέκουν ακόμη γερά στις θέσεις τους κατά παραβίαση της σχετικής Νομοθεσίας.

 

4. Η κυκλοφορία τροχοφόρων στην πόλη

Το μεγάλο πρόβλημα της πόλης της  Ρόδου εδώ και μερικά χρόνια είναι το κυκλοφοριακό. Σοβαρές επεμβάσεις για να λυθεί αυτό το πρόβλημα δεν έχουν γίνει, αν και υπάρχουν μελέτες, όπως ο Δήμος Ρόδου ισχυρίζεται, αλλά και  προτάσεις – υποδείξεις  από διάφορους φορείς. Η πόλη και ο εμπορικός κόσμος υφίστανται τις συνέπειες  του κυκλοφοριακού χάους. Δεν υπάρχει πολιτική βούληση για ανάπτυξη των μέσων μαζικής μεταφοράς ώστε να περιοριστεί η χρήση του ι.χ. Μέτρα όπως η μερική απαγόρευση της εισόδου των ι.χ. αυτοκινήτων στο κέντρο της πόλης, έστω τις απογευματινές ώρες το Σάββατο και την Κυριακή, θα ανακούφιζαν προσωρινά τους κατοίκους και τους φιλοξενούμενους μας.Σε πολλά σημεία οι πεζοί  είναι αδύνατο να περάσουν από το ένα πεζοδρόμιο στο άλλο. Ειδικά οι ξένοι επισκέπτες, ασυνήθιστοι σε τέτοιες συνθήκες, κινδυνεύουν άμεσα. Επείγει η εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου της πόλης που θα περιλαμβάνει χρήσεις γης,   αναδιάταξη των δημοσίων υπηρεσιών, κτλ. Δεν υπάρχει όμως χρόνος για άλλους αυτοσχεδιασμούς και παρεμβάσεις ασχέτων.

 

5. Η Διαχείριση των απορριμμάτων  

Και σ΄αυτόν τον τομέα η Ρόδος βρίσκεται πολύ πίσω, τόσο στο θέμα της ανακύκλωσης όσο και στο θέμα της  αποκομιδής  και τελικής διάθεσής τους. Η συστηματική ανακύκλωση με ειδικούς κάδους σε πολλά σημεία της πόλης θα μείωνε τον όγκο των απορριμμάτων που οδηγούνται στον ΧΥΤΑ της Ρόδου και θα ανακούφιζε το σύστημα. Το ζήτημα των αστικών απορριμμάτων υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής των κατοίκων του νησιού και διαθέτει αρνητικά τους ξένους επισκέπτες μας.  Η καύση των απορριμμάτων που προωθείται θα αποτελέσει μεγάλο πρόβλημα στο μέλλον πέρα από την οικονομική επιβάρυνση των δημοτών.

 

6. Παλιά κτίρια   

Σε ολόκληρο το νησί βλέπει κανείς διάσπαρτα παλιά κτίρια ερείπια της Ιταλικής εποχής αλλά και νεότερα κτίσματα που για διάφορους λόγους παραμένουν αχρησιμοποίητα  και έχουν καταντήσει εστίες οπτικής (και όχι μόνον) ρύπανσης. Η  κατάσταση αυτή  είναι εντελώς απαράδεκτη. Για λόγους χρηστικότητας αλλά και ιστορικής μνήμης τα κτίρια αυτά θα πρέπει άμεσα  να παραχωρηθούν  στην τοπική Αυτοδιοίκηση και να  αξιοποιηθούν. Οι ευθύνες της Πολιτείας  και των  αιρετών τοπικών μας αρχόντων είναι μεγάλες. Κτίρια όπως το παλιό νοσοκομείο, το πρώην ΙΚΑ, τα ιταλικά σφαγεία και άλλα, αποτελούν δημόσια περιουσία που πρέπει να λάβουν νέες χρήσεις για την εξυπηρέτηση άμεσων δημόσιων αναγκών.

 

7. Ακτές

Στις ακτές έχει συγκεντρωθεί το μεγαλύτερο μέρος των τουριστικών υποδομών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αλλοιωθεί ανεπανόρθωτα το ανάγλυφο  των ακτών και το φυσικό περιβάλλον. Είδη της χλωρίδας εξαφανίσθηκαν μαζί και η πανίδα της παράκτιας ζώνης.Ασύμβατες κατασκευές χωρίς   χωροταξικό σχεδιασμό επιβάρυναν και συντέλεσαν στην καταστροφή του ευρύτερου χώρου. Λόγω της πυκνής δόμησης κατά μήκος των ακτών η πρόσβαση του κοινού σε αυτές είναι σχεδόν αδύνατη. Η έλλειψη βασικών υποδομών για τους λουομένους όπως  W.C, κάδοι σκουπιδιών κ.α. υποβαθμίζουν την χρήση των παραλιών. Προβλήματα όπως η πλημμελής καθαριότητα των ακτών, οι αυθαίρετες κατασκευές (συχνά με μορφή παράγκας), η πρόσβαση αυτοκινήτων 4χ4  (π.χ. στο Πρασονήσι), οι αμμοληψίες (χάθηκαν σχεδόν οι αμμοθίνες της Απολακκιάς), επιβαρύνουν περαιτέρω την εικόνα.  Το τελικό κτύπημα στον τουρισμό  της Ρόδου θα δώσουν οι προγραμματισμένες εκποιήσεις από το Κράτος  των τελευταίων ελεύθερων  παραλιακών εκτάσεων για τουριστική εκμετάλλευση.

 

8. Ο δασικός μας πλούτος

Τα δάση μας έχουν υποστεί την μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή τα τελευταία 20 χρόνια, έχουν καεί αρκετές φορές  και η αποκατάσταση τους  δεν είναι εύκολη υπόθεση.   Η αναδάσωση χρειάζεται αρκετά κονδύλια  και  πρέπει να γίνεται συστηματικά από ειδικευμένους εργάτες με την επίβλεψη δασοπόνων. Πληγή στην αναδάσωση είναι η ελεύθερη και ανεξέλεγκτη βόσκηση των κατσικιών. Η ρύπανση των δασικών εκτάσεων και το παράνομο κυνήγι είναι αιτίες επιβαρύνουν την κατάσταση του δασικού μας πλούτου. Θα πρέπει να οριοθετηθούν δασικά μονοπάτια και ειδικές διαδρομές για τους περιπατητές  φίλους του δάσους, να κατασκευαστούν σταθμοί και παρατηρητήρια  για την πανίδα,  αλλά και σημεία από όπου μπορεί κάποιος να θαυμάσει  τις περιοχές φυσικού κάλλους.

 

9. Ο εναλλακτικός τουρισμός

Ο πολυθρύλητος εναλλακτικός ή θεματικός τουρισμός έχει μείνει στα χαρτιά. Ελάχιστα έχουν γίνει από ιδιωτική κυρίως πρωτοβουλία χωρίς την υποστήριξη της Πολιτείας. Τα κίνητρα είναι μηδενικά και το ενδιαφέρον ελάχιστο. Η περαιτέρω ανάπτυξη της κλασικής μορφής ξενοδοχείων και μάλιστα σε παραθαλάσσιες εκτάσεις θα επιβαρύνει το εύθραυστο ισοζύγιο εις βάρος του περιβάλλοντος με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον και την ποιότητα του τουρισμού μας. Η Ρόδος δεν έχει ανάγκη νέων κλινών αλλά σύγχρονων υποδομών με υψηλής στάθμης υπηρεσίες. 

 

10. Άλλες παράμετροι

Βασικοί λόγοι της προτίμησης της Ρόδου από τους εν δυνάμει ξένους και ντόπιους επισκέπτες μας είναι μεταξύ άλλων η φθηνή αγορά τοπικών προϊόντων, το παραδοσιακό καλό φαγητό, οι ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι αρχαιολογικοί και ιστορικοί χώροι, οι επισκέψεις στα υπόλοιπα νησιά μας και η φιλοξενία των κατοίκων μας. Στην συγκεκριμένη συγκυρία της οικονομικής ύφεσης οι απαιτήσεις των επισκεπτών – πελατών μας για ποιότητα και αξία των χρημάτων τους είναι αυξημένες. Σε εμάς ανήκει η πρωτοβουλία να ανταποκριθούμε.  Yπάρχουν θετικά στοιχεία για τον τουρισμό μας, όμως εάν πράγματι στοχεύουμε στην προσέλκυση τουριστών υψηλής εισοδηματικής τάξης η αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η βελτίωση των υποδομών, η επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας και νερού, η διαχείριση των απορριμμάτων, η καλή θαλάσσια και χερσαία συγκοινωνία και τέλος οι άριστες υπηρεσίες από όλους μας  έχουν θέση ζωτικής σημασίας.