Θέσεις του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος επί των βασικών διατάξεων του Νομοσχεδίου «περί Προστασίας Δασικών Οικοσυστημάτων κ.λπ.»
Μιχαήλ Δεκλερής
Επ. Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας
Πρόεδρος Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
1. Το άρθρο 1 του Νομοσχεδίου υλοποιεί την πρόθεση της Κυβερνήσεως να αποχαρακτηρίσει και θέσει εκτός της συνταγματικής προστασίας δασικές εκτάσεις. Πράττει δε τούτο με το νομικό τέχνασμα ενός δήθεν συμπληρωματικού ορισμού εξειδικεύοντος τον συνταγματικό ορισμό του δάσους, ο οποίος στηρίζεται στην επιστήμη και περιελήφθη στο Σύνταγμα ως ερμηνευτική δήλωση στο άρ. 24. Μάλιστα, στις δύο πρώτες παραγράφους του αρ.1 του Νομοσχεδίου επαναλαμβάνεται αυτούσιος ο ειρημένος συνταγματικός ορισμός. Ο ορισμός όμως αυτός ευθύς αμέσως αναιρείται με τις δήθεν συμπληρωματικές διατάξεις, οι οποίες προδήλως δεν εξειδικεύουν αλλά αλλοιώνουν ουσιωδώς τον συνταγματικόν ορισμό. Ο έγκυρος συνταγματικός ορισμός, μετά λόγου γνώσεως, απέφυγε τα αυθαίρετα αριθμητικά κριτήρια που εισάγει ο ορισμός του Νομοσχεδίου.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς νομικός ή δασολόγος για να γνωρίζει ότι τα δάση αποτελούν συνήθως μεγάλες ενότητες δασικών οικοσυστημάτων. Από την καταστροφή, όμως, των περιαστικών δασών απέμειναν αρκετά δασοτεμάχια. Αλλά και υπό το ισχύον σύστημα, εν ελλείψει δηλ. δασολογίου, οι πιστοποιήσεις των δασαρχών αφορούν επίσης δασοτεμάχια. Περί αυτού ακριβώς πρόκειται. Τα πολύτιμα αυτά υπολείμματα περιαστικών δασών, η νομολογία τα επροστάτευσε. Το Νομοσχέδιο προτίθεται να τα παραδώσει στην οικοπεδοποίηση. Αυτό, βεβαίως, δεν το επιτρέπει το Σύνταγμα, αλλά και το Διεθνές Περιβαλλοντικό Δίκαιο, χαλαρό και αυστηρό. Τα δάση είναι το κύριο όπλο μας κατά της υπερθερμάνσεως του πλανήτου και της απωλείας ύδατος και εδάφους -δεινά από τα οποία απειλείται η χώρα μας. Υπό τις συνθήκες αυτές, προστατευτέα είναι όχι μόνο δασοτεμάχια, αλλά ακόμα και συστάδες δένδρων.
2. Μεταξύ των χρησημοποιουμένων τεχνασμάτων για τον περιορισμό της εννοίας του δάσους, είναι και το ποσοστό συγκομώσεως, το οποίον, ο επιχειρούμενος νομοθετικός ορισμός του δάσους, ανεβάζει σε ποσοστό 30% της εδαφικής εκτάσεως. Τούτο, βεβαίως, είναι αυθαίρετο εν σχέσει προς τον συνταγματικό ορισμό, ο οποίος αποκλείει οιοδήποτε ποσοστό, εμμένων στην ορθή συστημική αντίληψη του δάσους. Οι εμπνευστές, όμως του νομοθετικού ορισμού, ώφειλαν να γνωρίζουν ότι, και εκεί όπου δεν υπάρχει συνταγματικός ορισμός του δάσους, το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρότερο. Ο πρόσφατος λ.χ. Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ενώσεως για την παρακολούθηση των δασών (υπ’αριθ.46 της 23 Ιουνίου 2003 ‘Εμφαση στα δάση’, 2003/C 233 E/01), καθώρισε το ποσοστό αυτό σε από 5% έως 10% προκειμένου περί δασών και άλλων δασικών εκτάσεων.
3. Ο επιχειρούμενος αποχαρακτηρισμός δασών και δασικών εκτάσεων πρέπει να συνδυασθεί και με τις διατάξεις άλλου εκκρεμούντος Νομοσχεδίου που καταργεί το τεκμήριο της ιδιοκτησίας του δημοσίου επί των δασών και αναγνωρίζει ως τίτλο της κυριότητος των ιδιωτών την δήθεν νομή ωρισμένου χρόνου. Οι ρυθμίσεις αυτές επιτρέπουν την οικοπεδοποίηση και δόμηση των τεχνηέντως αποχαρακτηριζομένων δασών. Τοιουτοτρόπως, οι διατάξεις αυτές στρέφονται ευθέως κατά του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας και ενθαρρύνουν και υποβοηθούν την καταστροφή του. Ελπίζομε ότι οι εμπνευστές του Νομοσχεδίου ματαιοπονούν, διότι οι δικαστές θα υπερασπίσουν το Σύνταγμα και δεν θα εφαρμόσουν τις ανίσχυρες αυτές διατάξεις.
4. Άλλες διατάξεις του Νομοσχεδίου αντικείμενες στο Σύνταγμα είναι αυτές που αφορούν στα λεγόμενα δασικά χωριά. Αυτά περιγράφονται μεν στο Νομοσχέδιο ως “καταλύματα” (ξύλινα λυόμενα οικήματα) για επισκέπτες των δασών (σε επιλεγμένες θέσεις εντός δασών και δασικών εκτάσεων). Στην πρακτική, τα καταλύματα αυτά μπορεί να ανέρχονται και σε ογδόντα (80) κατά περιοχή, το δε νομοσχέδιο προβλέπει ότι η διαχείρισή τους μπορεί να δίδεται -εκτός από τους ΟΤΑ- και σε άλλα νομικά πρόσωπα. Πρόκειται κατ’ ουσίαν περί μετεμφιεσμένων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, η λειτουργία των οποίων είναι βεβαίως ασυμβίβαστη με την συνταγματική προστασία των δασών. Θα προκαλέσουν δε και αθέμιτο ανταγωνισμό προς τα νομίμως λειτουργούντα ξενοδοχεία και ξενώνες των ορεινών χωριών, τα οποία βεβαίως εξαρκούν για την “ανάπαυση των επισκεπτών του δάσους’.
5. Σοβαρό κίνδυνο, επίσης, για την βιοποικιλότητα της Χώρας αποτελούν οι διατάξεις του Νομοσχεδίου που επιτρέπουν ιδιωτικά εκτροφεία “προς εμπλουτισμό περιοχών δια θηρευσίμων ειδών”.
6. ʼλλες διατάξεις που αφορούν στα λεγόμενα “διακατεχόμενα δημόσια δάση” αντιβαίνουν προς το καθήκον το κράτους να υπερασπίζεται την δημοσία κτήση, προσφεύγον στα αρμοδία δικαστήρια, αντί να επιχειρεί αυτοσχέδιες συμβιβαστικές λύσεις.
7. Με άλλες διατάξεις επίσης το Νομοσχέδιο επανέρχεται στο θέμα των ρητινευομένων δασών, για να καταργήσει την Νομολογία και να παραχωρήσει τις εκτάσεις αυτές κατά πλήρες δικαίωμα κυριότητος στους ενδιαφερομένους.
8. Λόγω του μεγάλου αριθμού των σχοινοτενών διατάξεων του Νομοσχεδίου, το Επιμελητήριο, επισημαίνον επί του παρόντος τα ανωτέρω βασικά ελαττώματά του, επιφυλάσσεται να επανέλθει επί των λοιπών θεμάτων.
Η ΕΠΤΑΜΕΛΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ