Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου || Καλώς ήλθατε!
Τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα της Ρόδου που απασχολούν το Σύλλογο μας τα τελευταία 20 χρόνια παραμένουν λίγο–πολύ τα ίδια, γεγονός που δείχνει ότι ουσιαστικά αυτά δεν έχουν επιλυθεί.
Τα κυριότερα είναι:
- Το ενεργειακό
- Το πρόβλημα της διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων
- Το κυκλοφοριακό
- Το χωροταξικό
- Τα δάση και οι πυρκαγιές.
- Οι προστατευόμενες περιοχές και οι φορείς διαχείρισής τους
- Οι καταπατήσεις δημόσιας γης και τα αυθαίρετα κτίσματα
- Οι εκποιήσεις Δημοσίων παραλιακών εκτάσεων
- Τα πάρκα και το πράσινο της πόλης
- Το Γενικό πολεοδομικό σχέδιο της πόλης της Ρόδου. Ο Σύλλογος μας για όλα τα ανωτέρω σύνθετα προβλήματα έχει τοποθετηθεί και έχει γνωστοποιήσει τις θέσεις του προς το ευρύτερο κοινό και τους αρμόδιους κρατικούς φορείς με έγγραφα, προφορικά διαβήματα ή παρουσιάσεις από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Σκοπός μας είναι να συμβάλλουμε στην κατανόηση όλων των πλευρών κάθε προβλήματος και στην υιοθέτηση περιβαλλοντικά φιλικών και κοινωνικά αποδεκτών λύσεων.
1. Το ενεργειακό πρόβλημα
Είναι ένα από τα οξύτερα προβλήματα που ταλανίζει το νησί μας εδώ και 20 περίπου χρόνια. Νέο πρόβλημα παρουσιάσθηκε πρόσφατα επειδή η ΚΕΔ δεν έχει παραχωρήσει ακόμη την έκταση στην Νότια Ρόδο όπου θα ανεγερθεί ο ΑΗΣ, ώστε να προχωρήσουν έτσι οι διαδικασίες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη μη επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας την καλοκαιρινή περίοδο, ενώ παραμένουν τα προβλήματα του παλιού Ατμοηλεκτρικού Σταθμού (ΑΗΣ) Σορωνής, δηλ. η μόλυνση του περιβάλλοντος με τους ρύπους που εκπέμπει καθημερινά.Το θέμα όμως δεν περιορίζεται στην κατασκευή του νέου ΑΗΣ, αλλά στην εφαρμογή μιας συνολικά νέας ενεργειακής πολιτικής η οποία πρέπει να περιλαμβάνει :α) Την εξοικονόμηση ενέργειας σε όλα τα κτίρια δημόσια και ιδιωτικά, στις τουριστικές επιχειρήσεις, στις εγκαταστάσεις θέρμανσης και ψύξης, στις οικιακές συσκευές και σε κάθε είδους μηχανήματα.β) Κίνητρα για την εισαγωγή και χρήση από τους καταναλωτές ιδιώτες και επιχειρήσεις των ανανεώσιμων και ήπιων μορφών ενέργειας ΑΠΕ, (φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, γεωθερμία κ.α.) πολιτική η οποία καθυστερεί να εφαρμοσθεί σε βάρος των καταναλωτών και του περιβάλλοντος.γ) Την εξοικονόμηση ενέργειας στις μεταφορές και αλλού, ειδικά με την ανάπτυξη ενός αξιόπιστου και προσιτού δικτύου δημόσιων μέσων μαζικής μεταφοράς. Δεν έχουν προωθηθεί με συγκεκριμένα μέτρα τα υβριδικά και τα ηλεκτρικά οχήματα, ενώ πριμοδοτούνται με φοροελαφρύνσεις μεγάλου κυβισμού ενεργοβόρα ι.χ.
2. Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων
Τελευταία δρομολογούνται λύσεις από ορισμένους Δήμους της Ρόδου που οδηγούν στη «θερμική επεξεργασία των αστικών στερεών αποβλήτων» με τη δημιουργία εργοστασίου καύσης. Ο Σύλλογος ζητά να εξετασθούν και άλλες μέθοδοι διαχείρισης και επεξεργασίας των αποβλήτων με πρώτη προϋπόθεση την εφαρμογή εκτεταμένης ανακύκλωσης στην πηγή, την επαναχρησιμοποίηση πολλών υλικών και την μείωση του όγκου των συσκευασιών. Τα κριτήρια επιλογής της μεθόδου πρέπει να είναι η βιωσιμότητα της λειτουργία του συστήματος με τις λιγότερες περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις (μόλυνση αέρα) και με τον οικονομικότερο τρόπο λειτουργίας.
3. Το κυκλοφοριακό της πόλης της Ρόδου
Πρόβλημα των τελευταίων χρόνων που εντείνεται τους καλοκαιρινούς μήνες στην αιχμή της τουριστικής περιόδου με σοβαρές συνέπειες στη οικονομική και κοινωνική ζωή όλων μας. Ο Σύλλογος μας έχει προτείνει την εκπόνηση από ειδικούς κυκλοφοριακής συγκοινωνιακής μελέτης που θα έχει σαν στόχο, α) τον περιορισμό της χρήσης του ΙΧ αυτοκινήτου μέσα στην πόλη. Ενας τέτοιος στόχος επιβάλλει την ανάπτυξη αποτελεσματικών και φθηνών μέσων μαζικής μεταφοράς και την δημιουργία χώρων στάθμευσης ι.χ. στις συνοικίες της πόλης, β) στην κατασκευή πεζοδρόμων και στην ενθάρρυνση της χρήσης του ποδηλάτου και της πεζοπορίας,γ) την αποσυμφόρηση του κέντρου της πόλης με την σταδιακή απομάκρυνση μέρους των Δημοσίων Υπηρεσιών και ορισμένων χρήσεων στη βάση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) της πόλης.
4. Το χωροταξικό
Η ανυπαρξία χωροταξικού σχεδίου στο νησί μας διαιωνίζει την οικιστική διασπορά μέσω της διογκούμενης «εκτός σχεδίου δόμησης», με αποτέλεσμα -την επέκταση δικτύων, δρόμων, αποψίλωσης της βλάστησης και τελικά αλλοίωσης του τοπίου. Η σπατάλη γεωργικής και δασικής γης είναι μία ακόμα σοβαρή συνέπεια.- την ανάμιξη ασύμβατων χρήσεων (κατοικία, κοντά σε βιοτεχνίες, γεωργία, κ.τ.λ. )- την ανάπτυξη παρόδιων χρήσεων. Οδικοί άξονες φορτίζονται με βιοτεχνίες, δημόσιες υπηρεσίες, εμπορικά καταστήματα μέχρι και περίπτερα. Αυτά αυξάνουν την τοπική κυκλοφοριακή συμφόρηση και τα ατυχήματα.
Όσον αφορά στο χωροταξικό για τον Τουρισμό αυτό πρέπει να αναθεωρηθεί ριζικά, διότι ουσιαστικά δε στοχεύει στη χωροταξική οργάνωση του τουρισμού στην Ελλάδα, αλλά στην ενίσχυση της κτηματομεσιτικής και εργολαβικής δραστηριότητας χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην οικονομία και στο περιβάλλον (Ισπανικό μοντέλο με «οικισμούς» θερινής κατοικίας). Το χωροταξικό για τον τουρισμό δεν μελετά σε βάθος την φέρουσα ικανότητα του κάθε τόπου ή νησιού για την περαιτέρω τουριστική ή και οικιστική ανάπτυξη του κυρίως στις ευαίσθητες οικολογικά περιοχές ή στις περιοχές φυσικού κάλλους.
Τέλος διαβλέπουμε κινδύνους για τις παράκτιες περιοχές, τις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου «NATURA 2000», τους αρχαιολογικ. χώρους και τα ακατοίκητα νησιά με τα αξιόλογα οικοσυστήματα τους.
5. Δάση και πυρκαγιές
Ο δασικός πλούτος της Ρόδου έχει υποστεί ανυπολόγιστες ζημιές από τις δύο τελευταίες μεγάλες πυρκαγιές . Αλλοι λόγοι μείωσης του δασικού μας πλούτου είναι οι καταπατήσεις και οι αυθαίρετες χρήσεις ( γεωργικές, κτηνοτροφικές, οικιστικές).Πρώτη μέριμνα μας πρέπει να είναι η καταγραφή του δασικού μας πλούτου. Άλλες προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού θα ήσαν:
α) Οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης καταστροφών μεγάλης κλίμακας με την συμμετοχή δασολόγων, πυροσβεστών και εθελοντικών ομάδων.
β) Επαρκές μόνιμο και εκπαιδευμένο προσωπικό εφοδιασμένο με σύγχρονα μέσα κατάσβεσης.
γ) Αλλαγή των δασικών Νόμων που ευνοούν τον αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων.
δ) Ενημέρωση του κοινού με προγράμματα προστασίας, πρόληψης και κατάσβεσης πυρκαγιών.
6. Προστατευόμενες περιοχές και φορείς διαχείρισης (Φ.Δ)
Η Ρόδος παρουσιάζει έλλειμμα στην προστασία των φυσικών της τοπίων και οικοσυστημάτων Natura 2000, λόγω της αδυναμίας εφαρμογής της υπάρχουσας περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Η αποτυχία αυτή εντείνεται στο πλαίσιο του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης που ευνοεί τη ραγδαία ανάλωση των φυσικών μας πόρων. Οι Κρατικές Υπηρεσίες η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και ο θεσμός του επιθεωρητού περιβάλλοντος αδυνατούν να φέρουν επαρκώς σε πέρας το έργο τους, λόγω σοβαρών ελλείψεων προσωπικού, μέσων και θεσμοθετημένων κανόνων. Είναι επομένως επιτακτική η ανάγκη οι προστατευόμενες περιοχές της Ρόδου να αποκτήσουν
α) ουσιαστική κρατική προστασία και
β) Φορείς διαχείρισης (Φ.Δ.) με την συμμετοχή των οργανισμών Α και Β βαθμού αυτοδιοίκησης και οικολογικών μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, στο πρότυπο άλλων περιοχών «Natura» 2000 στην Ελλάδα.
7. Καταπατήσεις – αυθαίρετα
Η παράνομη κατοχή δημόσιας έκτασης από καταπατητές, τα αυθαίρετα κτίσματα σε αιγιαλούς, δασικές περιοχές και βουνά έχουν λάβει τεράστιες διαστάσεις. Το Κράτος με τις Υπηρεσίες του δυστυχώς αδυνατεί να ελέγξει την κατάσταση και το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να ξεπουλά την δημόσια γη αντί πινακίου φακής.Σ΄αυτή την κατάσταση βοήθησε και ο τελευταίος Νόμος 3208/2003 ο λεγόμενος δασοκτόνος, ο οποίος ευνόησε το χαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων ως χορτολιβαδικών, με αποτέλεσμα οι καταπατητές να θεωρούνται και «ακτήμονες- γεωργοί» και να μπορούν πλέον νόμιμα να τις εξαγοράζουν. Η διαδικασίες είναι γνωστές, πολλές είναι αμφισβητούμενες και μερίδιο ευθύνης έχουν και οι ΟΤΑ οι οποίοι χορηγούν κάποια δικαιολογητικά. Με τον τρόπο αυτό επήλθε μεγάλη μείωση των δασικών εκτάσεων σε όλη την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
Ο Σύλλογος μας ζητά:
- Να αλλάξει αμέσως το θεσμικό πλαίσιο και να σταματήσουν οι αποχαρακτηρισμοί των δασικών εκτάσεων. Καμένες δασικές εκτάσεις και εκτάσεις μικτές χορτολιβαδικές με δάση να κηρύττονται αναδασωτέες.
- Να καταγραφούν όλες οι δασικές εκτάσεις της Ρόδου και να συνταχθεί το δασολόγιο της χώρας το οποίο θα να είναι γνωστό σε όλους τους πολίτες.
- Να εκδιωχθούν όλοι οι παράνομοι κάτοχοι δημοσίων εκτάσεων και να τιμωρηθούν παραδειγματικά.
- Να σταματήσει το ξεπούλημα των δημοσίων εκτάσεων σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές (παραλιακές και δασικές) σε ιδιώτες για εκμετάλλευση.
8. Εκποιήσεις παραλιακών εκτάσεων από την ΚΕΔ
Ο Σύλλογος μας είναι αντίθετος με τις εκποιήσεις παραλιακών δημοσίων εκτάσεων από το Κράτος σε ιδιώτες για τουριστική εκμετάλλευση. Η περαιτέρω ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων πάνω στις λίγες αδόμητες παραλίες του νησιού μας θα έχει σαν αποτέλεσμα την αλλοίωση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την καταστροφή των παράκτιων οικοσυστημάτων. Η Ρόδος δεν χρειάζεται άλλα ξενοδοχεία αφού υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια μεγάλη προσφορά κλινών. Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και μελέτης για την τουριστική φορητότητα του νησιού έχει επιφέρει επαγγελματικό κορεσμό σχεδόν σε όλα τα τουριστικά επαγγέλματα και εξάντληση των φυσικών μας πόρων.
9. Πάρκα – αστικό πράσινο
Το αστικό πράσινο και ιδιαίτερα τα πάρκα της πόλης μας χρειάζονται μεγαλύτερη φροντίδα και βελτίωση των υποδομών των. Σήμερα η εικόνα του πράσινου είναι απογοητευτική. Πάρκα που έχουν μετατραπεί σε πάρκινγκ αυτοκινήτων, πάρκα με λίγα φυτά και ελλιπή φροντίδα, χώροι πρασίνου με σκουπίδια, πάρκα με ασύμβατες κατασκευές για εμπορική εκμετάλλευση.Εάν όλοι αυτοί οι χώροι καθαρισθούν και φυτευθούν η Ρόδος θα αποκτήσει την παλιά καλή της φήμη το νησί του ιβίσκου και των ρόδων.
